کد مطلب:223855 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:128

بیان حضرت امام رضا در توحید
یك دسته از منكرین صانع در اعصار مختلفه آنهائی هستند كه معتقد باثر ماده هستند و می گویند ماده هر چیز اثری دارد و این اثر از خواص ذاتی اوست كسی در او ننهاده است بعبارت دیگر گویند اثر و خاصیت وجودی هر چیز در خور اوست مثلا آتش می سوزاند و آب سرد می كند و این مناسبت طبیعی یا منافرت طبیعی است.

حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در جواب ذعلب كه از زنادقه بود فرمودند وجود خاصیت دلیل تركیب است و هر مركب یك مركب و موجدی داشته است كه او خداوند است.

لطیفه علمی - حضرت امام رضا علیه السلام در مجلس مأمون در مرو درباره ی توحید خطبه ای ایراد فرمودند كه از آن جمله است: مؤلف بین متعادیاتها. مفرق بین متدایناتها و اله بتفریقها علی مفرقها و بتألیفها علی مؤلفها و ذلك قوله جل و عز و من كل شیی ء خلقنا زوجین لعلكم تذكرون یعنی خداوند آنكسی است كه الفت گذاشت ما بین متعادیات طبیعی و نفرت گذاشت ما بین مؤتلفات طبیعی آن نفرت دلیل بر نفرت دهنده است و آن الفت راهنمای الفت بخشنده و تألیف كننده و این همان معنای آیه شریفه است كه فرمود از هر چیزی خلقت كردیم دو زوج كه مراد از زوجین الفت و نفرت شیمیائی است كه در تمام موجودات ثابت است و دارای دو طرف نفی و اثبات است كه امروز هم فیزیك دانا معتقد بدو اثر مثبت و منفی در هر چیز هستند و این بیان دلالت صریح دارد بر اینكه عالم عبارت از تركیب و تجزیه و تحلیل است كه حكماء الهی خلق و لبس گویند و آن بر دو اصل استوار است یكی نفرت طبیعی ما بین ذرات و یكی الفت طبیعی چنانچه علماء شیمی می گویند:



ذره ذره كاندر این ارض و سماست

جنس خود را همچو كاه و كهرباست



و همین دلیل قطعی روشنی است بر وجود مدبر ازلی و صانع حكیم زیرا اگر نفرت مقتضای ذات ذرات است الفت از كجاست اگر الفت و پیوستگی از خواص آنهاست نفرت و تفرقه از چیست؟

ممكن نیست دو اثر متناقض مقتضای ذات یك ذات باشند؟!

از اینجا معلوم می شود بر فرض تصدیق بقاعده تجاذب بین ذرات اجزاء لایتجزی و حركات مكانیكی آنها در عالم ناگزیر باراده و اختیار صانع حكیم باشیم و اعتراف كنیم كه اوست گاهی نفرت می اندازد و گاهی الفت می آورد.



از قضا سر كنگبین صفرا فزود

روغن بادام خشكی می نمود





[ صفحه 258]



و لذا در حدیث اهلیلجه می فرماید: تمام این اشیاء مخلوق شده اند بعد از آنكه نبوده اند و پس از آن از طبیعتی بطبیعت دیگر و از صنعی بصنع دیگر نقل و تحول پیدا می كنند.

و یاللعجب كه همین مادیین معتقد باصول خلع و لبس و تجزیه و تحلیل هستند ولی در خواص ذرات كه هر دم بصورتی و خاصیتی درمی آید و قبول الفت و نفرت می كنند كور و كر مانده اند و منكر صانع و مدبر ازلی گشته اند.

پس بیان امام رضا علیه السلام این است كه الفت و نفرت یا بقول مادیین امروز تجاذب و تدافع ذرات دلیل روشن بر خالق آنهاست كه اگر همین خواص در یك ذره برای همیشه باقی می ماند حق با آنها بود ولی همه می دانند و بالحس مشاهده می كنند كه یك ذره قابل قبول خواص الفت و نفرتست و این خود دلیل قدرت حق است.